De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) heeft gereageerd op een docu over wantoestanden in vrouwengevangenissen.
Journalist Jessica Villerius heeft vandaag een documentaire uitgebracht over misstanden in vrouwengevangenissen, waarin vrouwen vertellen over hun ervaringen met seksueel grensoverschrijdend gedrag. De documentaire belicht problemen die ook naar voren kwamen in het onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid naar de Penitentiaire Inrichting (PI) Nieuwersluis. Uit het recent gepubliceerde rapport blijkt dat er een cultuur heerst in PI Nieuwersluis waarin niet-integere en seksueel grensoverschrijdende gedragingen mogelijk zijn, en dat er aanzienlijke stappen moeten worden ondernomen om de sociale veiligheid binnen de PI Nieuwersluis te verbeteren.
De directie van de gevangenis is al ruim voor de publicatie van het rapport begonnen met het nemen van maatregelen, zoals het bevorderen van het melden van incidenten en het stoppen met het automatisch overplaatsen van gedetineerden die melding maken van wangedrag. Naar aanleiding van het inspectierapport zijn er aanvullende maatregelen genomen.
Wim Saris, directeur-generaal van DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen), noemt de verhalen van de vrouwelijke gedetineerden in de documentaire schokkend. Hij benadrukt dat het onaanvaardbaar is als vrouwen slachtoffer worden van grensoverschrijdend gedrag. Het past niet bij de opdracht en de professionele waarden van DJI. Als dergelijk gedrag wordt geconstateerd, worden er altijd maatregelen genomen. Het is echter nog belangrijker om ervoor te zorgen dat dergelijk gedrag niet voorkomt. Het is van essentieel belang dat er alles aan wordt gedaan om een cultuur te creëren waarin zowel medewerkers als gedetineerden zich veilig voelen. Het uitbannen van wangedrag en het respectvol behandelen van gedetineerden zijn prioriteiten die hoog op de agenda zullen blijven staan. Leidinggevenden, inclusief Saris zelf, moeten hierin vooropgaan. Hij heeft vertrouwen in de medewerkers van Nieuwersluis en de stappen die zij nemen.
Op basis van de documentaire concludeert DJI dat alle identificeerbare beschuldigingen reeds zijn onderzocht. Dit is gedaan door het Bureau Integriteit van DJI, evenals door de politie en het Openbaar Ministerie. Vanwege privacyredenen kan DJI geen details verstrekken over individuele uitkomsten. Vorig jaar is er echter een medewerker van PI Nieuwersluis ontslagen vanwege grensoverschrijdend gedrag, en een andere medewerker is tijdens een lopend onderzoek geschorst. Vrouwelijke gedetineerden geven aan, ook in het inspectierapport, dat het wangedrag van het personeel mogelijk groter is. Daarom heeft de directie van Nieuwersluis vorige week aangifte gedaan bij de politie.
In de documentaire vertellen nabestaanden van een overleden gedetineerde over de impact op hun leven. Als een gedetineerde overlijdt, wordt er onderzoek verricht door de politie en het OM. Zij nemen het lichaam in beslag en bepalen wanneer het lichaam wordt vrijgegeven en wie er op welk moment geïnformeerd wordt. DJI meldt altijd het overlijden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Daarnaast voert de calamiteitencommissie van DJI altijd een onderzoek uit naar hun handelen. Procedureel gezien is dit de juiste en zorgvuldige werkwijze, maar dit neemt niet weg dat dit geen recht doet aan het verdriet en de behoeften van de nabestaanden op dat moment.
In de documentaire wordt vermeld dat DJI niet is ingegaan op het aanbod van de documentairemaakster om geïnterviewd te worden. Vorig jaar heeft er op initiatief van de vestigingsdirecteuren van PI Nieuwersluis en Ter Peel een kennismakingsgesprek plaatsgevonden met Jessica Villerius. Dit was een open en prettig gesprek. Destijds is aangegeven dat de directies niet afwijzend stonden tegenover een interview voor wederhoor. Een voorwaarde van DJI was wel dat zij ruim voor het interview inzicht zou krijgen in de specifieke casussen die tijdens het interview besproken zouden worden. DJI respecteert de keuze van Jessica Villerius om hier niet aan te voldoen, maar dit heeft wel geresulteerd in de afwijzing van het interviewverzoek. Desalniettemin zijn er wel tientallen schriftelijke vragen van journalisten beantwoord.