In een dramatische drie weken vorige maand hebben meer dan 53.000 inwoners van Port-au-Prince, de hoofdstad van Haïti, hun toevlucht gezocht elders, gedreven door een escalatie van bendegeweld en een diepe politieke crisis.
De Verenigde Naties rapporteerden een massale verhuizing van inwoners uit het grootstedelijk gebied tussen 8 en 27 maart, met velen die hun heil zoeken op het zuidelijke schiereiland, nog altijd herstellende van de aardbeving van 2021.
Deze ontheemden, waarvan bijna 70% reeds eerder is verplaatst door bendegeweld, staan voor een onzekere toekomst. Ondanks de wanhoop overweegt slechts 4% van de ontheemden emigratie, voornamelijk naar de Dominicaanse Republiek. Echter, verscherpte grenscontroles en een weerstand tegen vluchtelingenkampen compliceren deze mogelijke uitweg.
De situatie in Haïti verslechtert door ernstige mensenrechtenschendingen, waaronder moorden, ontvoeringen en seksueel geweld, op een schaal “ongekend in de moderne Haïtiaanse geschiedenis”, aldus de VN. Dit jaar alleen al heeft bendegeweld meer dan 1500 levens geëist en honderden verwondingen veroorzaakt.
Bendes, onder leiding van beruchte figuren zoals Jimmy Cherizier, alias Barbecue, hebben een groot deel van Port-au-Prince overgenomen. Hun toenemende macht en territoriale expansie hebben tot een feitelijke oorlogsverklaring aan de regering geleid. Premier Henry, die onlangs zijn ontslag aankondigde, blijft in functie totdat een overgangsregering gevormd is, terwijl de bendes hun invloed trachten uit te breiden tot de politieke arena.
De roep om internationale interventie en humanitaire hulp wordt sterker, terwijl Haïti worstelt met deze ongekende crisis. De politieke toekomst van het land blijft onzeker, met bendeleiders zoals Barbecue die nu een rol opeisen in de politieke herstructurering van het land, in ruil voor een mogelijke wapenstilstand. De internationale gemeenschap kijkt toe, zoekend naar wegen om de spiraal van geweld te doorbreken en een weg voorwaarts te bieden voor de meest kwetsbare Haïtianen.