Er zou dit jaar mogelijk een verdubbeling zijn van het aantal aanslagen met explosieven in Nederland.
Volgens het Landelijk Forensisch Coördinatie Team (LFCT) waarschuwt de Nederlandse politie voor een mogelijke verdubbeling van het aantal incidenten met explosies in 2023 in vergelijking met het voorgaande jaar. Het LFCT heeft vastgesteld dat er tot begin juli van dit jaar al 303 van dergelijke incidenten zijn geregistreerd. Het merendeel van deze explosies is gericht tegen woningen en bedrijven, en een drugsgerelateerd crimineel conflict blijkt vaak de onderliggende oorzaak te zijn.
Hoewel het aantal incidenten met explosies bijna in heel Nederland is gestegen, heeft de politie met name in de eenheid Rotterdam een enorme toename waargenomen. Volgens landelijke cijfers had de eenheid Rotterdam begin juli al 96 explosies geregistreerd, wat meer is dan het totale aantal in heel 2022 (65 explosies). In vergelijking met 2021, toen er slechts 12 van dergelijke incidenten plaatsvonden in de eenheid Rotterdam, is er een duidelijke verschuiving waarneembaar van schietincidenten naar explosies.
Opvallend is ook de toename van het aantal incidenten met zelfgemaakte explosieven, waarbij steeds zwaardere explosieven of brandbommen worden gebruikt. Flitspoeder, dat bijvoorbeeld wordt gebruikt in relatief eenvoudig verkrijgbare explosieven zoals de zogenoemde Cobra’s, speelt een grote rol bij deze zelfgemaakte explosieven. Hoewel flitspoeder legaal wordt geproduceerd in Europa, heeft het een enorme explosieve kracht en wordt het zelfs gebruikt om geldautomaten op te blazen. De politie maakt zich ernstig zorgen over de gevolgen van dergelijke explosies, aangezien deze vaak leiden tot zware schade aan woningen en letsel bij omstanders.
De politie heeft de afgelopen tijd veel inspanningen geleverd om verdachten van explosie-incidenten aan te houden. Tot 4 juli van dit jaar zijn er al 72 aanhoudingen verricht in Rotterdam voor zowel schietincidenten als explosies. Elders in het land zijn ook verdachten opgepakt in verband met explosies, waaronder recentelijk in Amsterdam Noord. Een verontrustende trend is dat meer dan de helft van de aangehouden verdachten in Rotterdam 23 jaar of jonger is, en een kwart van hen minderjarig is. Deze jonge daders ontvangen vaak opdrachten via tussenpersonen of via social media, waarbij ze vaak beperkte informatie krijgen over de achtergrond van de opdracht. Ondanks deze uitdagingen voert de politie onderzoeken uit om ook de opdrachtgevers achter deze criminele activiteiten aan te pakken.
Om te voorkomen dat jongeren betrokken raken bij explosie-incidenten en mogelijk doorgroeien naar zwaardere vormen van criminaliteit, pleit de politie voor een integrale aanpak. Dit omvat ook investeringen in problematische wijken om nieuwe aanwas van jonge daders te voorkomen. Het kabinet heeft onlangs aangekondigd dat de gebiedsgerichte preventieve aanpak wordt uitgebreid naar 27 gemeenten, in plaats van de oorspronkelijke 15 gemeenten. Daarnaast pleit de korpschef, Henk van Essen, voor betere vroegsignalering van risicojongeren door middel van intensievere samenwerking met scholen en andere zorgpartners zoals jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Het Openbaar Ministerie (OM) behandelt deze zaken uiterst serieus en eist hoge straffen voor daders van explosie-incidenten. Recentelijk werd bijvoorbeeld 2 jaar jeugddetentie geëist voor een minderjarige verdachte die betrokken was bij het plaatsen en laten ontploffen van een explosief. Dit is de maximale straf die het OM kan eisen voor minderjarigen. Daarnaast heeft een volwassen dader onlangs een gevangenisstraf van 3 jaar opgelegd gekregen voor een soortgelijk vergrijp.
De politie in Nederland waarschuwt voor een mogelijke verdubbeling van het aantal explosie-incidenten in 2023 ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze incidenten hebben vaak te maken met drugsgerelateerde criminele conflicten. Het gebruik van zelfgemaakte explosieven, waarbij flitspoeder een belangrijke rol speelt, is in opkomst. De politie zet alles op alles om verdachten aan te houden, waarbij een groot aantal jonge verdachten is betrokken. Om deze problematiek aan te pakken, pleit de politie voor een integrale aanpak en investeringen in probleemwijken. Het OM eist hoge straffen voor daders, zowel voor minderjarigen als volwassenen, om een krachtig signaal af te geven dat deze vorm van excessief geweld niet getolereerd wordt.